„Królewski” rzeźbiarz z Amsterdamu ma pierwszą w historii wystawę retrospektywną

Mimo że Artus Quellinus (1609-1668) był czczony jako najwybitniejszy rzeźbiarz Amsterdamu i w swoich czasach wywierał znaczący wpływ na sztukę w całej Europie Północnej, jego nazwisko jest prawie nieznane nawet w Holandii.

Ale pierwsza w historii retrospektywa jego twórczości, którą w tym tygodniu otworzy król Wilhelm Aleksander, ma na celu zmianę tej sytuacji i przywrócenie mu należnego miejsca w historii.

Wystawa odbywa się w pałacu królewskim na placu Dam, gdzie już teraz można podziwiać tysiące marmurowych i brązowych rzeźb, a teraz kolekcja powiększyła się o ponad 100 dodatkowych, wypożyczonych dzieł.

Budynek, pierwotnie ratusz miejski, był opus magnum Quellinusa, który ściśle współpracował z architektem Jacobem van Campenem, aby stworzyć ucztę dla oczu tak wspaniałą, że uważano ją za ósmy cud świata.

Jak twierdzi Marjan Pantjes, jeden z czterech kuratorów wystawy, do czasu Quellinusa artyści w Amsterdamie nie widzieli ani nie wykorzystywali marmuru.

„Chodziło o to, aby zasygnalizować wspaniałość miasta” – mówi. „Quellinus przybył do Rzymu około 1635 r. i był pod wpływem Michała Anioła i Berniniego. Podobnie jak oni, potrafił robić niezwykłe rzeczy z marmurem. Jego postacie są tak realistyczne, że niemal oczekujesz, że wyjdą z ram lub otworzą usta i przemówią”.

Quellinus urodził się w Antwerpii w rodzinie artystów. Duży wpływ na jego styl miał także przyjaciel jego ojca, malarz Peter Paul Rubens, który został jego nieoficjalnym mentorem.

Na wystawie – zatytułowanej Artus Quellinus: Rzeźbiarz Amsterdamu – obrazy Rubensa umieszczono obok rzeźb Quellinusa, aby pokazać, jak grał w scenach 3D przedstawionych na płótnie przez starszego artystę. Pantjes mówi, że nic takiego nie zostało zrobione wcześniej i wątpi, że kiedykolwiek zostanie zrobione ponownie.

„To było niezwykłe osiągnięcie zebrać tak wiele jego prac i pokazać, jak tworzył te dzieła” – mówi. Wypożyczenia pochodziły z odległych miejsc, w tym terakotowa Lwica karmiąca młode (ok. 1640–50), wypożyczona z kolekcji Leiden w Nowym Jorku.

Innym wyróżniającym się dziełem jest rzeźba z kościoła św. Andrzeja w Antwerpii przedstawiająca ogromnych rozmiarów żałobnego św. Piotra, żałującego zdrady Chrystusa. Inne dzieła ukazują jego umiejętności zarówno w miniaturze, jak i w dużych dziełach: jedną z wykwintnych, maleńkich scen jest Child Bacchants Dancing and Playing Music (ok. 1640), przedstawiająca grupę małych aniołków, które radośnie oddają się zabawom.

Dzieła Quellinusa nawiązywały do ​​mitologii, opowieści biblijnych oraz świata zwierząt i natury. Wystawa pałacowa to prawdziwa uczta dla oczu, ukazująca życie w XVII wieku w kamieniu, z popiersiami niektórych wybitnych burmistrzów miasta, których kręcone loki opadają elegancko na ramiona, powróciły na swoje dawne miejsce zamieszkania.

Jednak jego arcydziełem, które zwiedzający zobaczą zarówno na początku, jak i na końcu wystawy, jest Trybunał, nazywany czasem Rzeźbiarską Strażą Nocną, umieszczony w pomieszczeniu, w którym w XVII wieku odczytywano wyroki śmierci.

Opowieści te przedstawiają serię makabrycznych historii z morałami dotyczącymi sprawiedliwości i kary, podkreślając jednocześnie mądrość, miłosierdzie i uczciwość, które są fundamentem wartości miasta i które można wyraźnie dostrzec z placu Dam.

Wystawa zostanie otwarta w pałacu w środę 18 czerwca i potrwa do 27 października.